Kva gjer staten framleis i SAS?

I den siste tida har all dramatikken rundt flytrafikken vekka opp gamle samtaleemne. Staten er i dag medeigar av eit dei dårligast drivne flyselskapa i verda. Med gigantiske underskot, dårleg drift og lite konkurransedyktige prisar, står SAS igjen som eit selskap som ikkje ville hatt livets rett, slik det vert drevet den dag i dag.

Kvifor er det slik at SAS sine fly framleis flyg i det norske luftrommet, og ikkje heller har gått dunken? Det har sin bakgrunn i stor statleg stønad. Våre skattepengar går direkte til å halda i live eit selskap som går særskild dårleg. I 2009 brukte staten 800 millionar kronar berre for å halda selskapet på vingane. Tala for fyrste kvartal i 2010 visar igjen eit underskot, denne gongen på 600 millionar kroner, for eit kvartal. Samstundes har aksjekursen på SAS gått ned 90% dei siste tre åra. Andre selskap treng ikkje konstant statleg stønad for å klara seg. Våre skattepengar går ikkje til Norwegian eller Ryanair, som fullt ut klarar å gå med profitt. Her kan ein spørja seg om det er ei binding oppover til fagforeininga som er skulda, eller uforsvarlege pensjonsordningar. Dog er det viktigaste spørjemålet ein må stilla, kvifor skal staten betale desse pengane?

Det er ikkje til å feie under teppet at SAS sine konkurrentar, særskild Bjørn Kjos, administrerande direktør i Norwegian mislikar sterkt dagens ordning. I ei pressemelding frå Norwegian fortel Kjos at; ” – Statlige midlar i ein ny emisjon er sterkt konkurransevridande. Ein aktør som ikkje har vist seg konkurransedyktig har ved hjelp av skattebetalaranes pengar stått for ein aggressiv prisdumping det siste året. Dette svekkar også andre aktørars konkurransekraft og kan på sikt ramma arbeidsplassar og flytilbodet i distrikta.” Det er slik at selskap som faktisk klarar gå med profitt vert straffa ved at deira kundars skattepengar går til å halde liv i eit konkurrerande selskap. Eit selskap som attpåtil stikk kjeppar i propellen for sine konkurrentar. Me I Hordaland Unge Venstre meinar at det er urettferdig at eit selskap nyter fordelar over eit anna selskap. Me ynskjar mindre statleg styring i bedrifter, det skapar ei ubalanse med omsyn til andre aktørar.. Flyselskap i andre land treng ikkje konkurrera med sin eigen stat om å tilby sine tenestar.

Ein treng berre sjå på andre selskap som staten driv, for å skjønna at dette vil vera ganske bra for næringslivet og befolkninga. Ta til dømes Telenor sitt tidligare monopol. Då monopolet fall så kom det eit hav av nye aktørar, som tilbyr betre tenester til ein billigare pris og mykje betre service. Det er ein finansmessig suksesshistorie som kom av mindre statsstyring i næringslivet. Me har framleis andre selskap, deriblant NSB som også burde kunna utfordrast av privateigde selskap, kanskje då ville togferdsla endeleg fungera. Oss i Hordaland Unge Venstre ynskjar mykje mindre statleg styring i selskap. Det er ikkje rett at selskap som vert driven på ein elendig måte skal øydeleggja for effektive bedrifter med visjonar, mål og vilje til forbetring. Noko det er openbart at dei statlege verksemdene ikkje har, då dei kontinuerleg treng kunstig andedrett frå våre skattepengar.

Denne saka har nett vorten aktuell igjen etter askesky-kaoset. Fleire store flyselskap som ikkje har opparbeida seg ein kapital fryktar store tap og mogleg konkurs. Deriblant SAS, medan selskap som Norwegian og Ryanair har ein naudkapital til slike høve. Då vert det igjen aktuelt å spørja om staten skal betale ei krisepakke til sitt eige selskap, som treng det på ny grunna dårleg drift. Attpåtil med våre skattepengar, som ein kan finna tusen betre formål til.

Geir Angeltveit, Styremedlem i Hordaland Unge Venstre

Explore posts in the same categories: Politikk